In september ben ik mijn stage periode begonnen bij Pakhuis de Zwijger en al snel leerde ik over Het Nieuw Amsterdam Manifest. Een ambitieus project geïnspireerd op de Sustainable Development Goals van de VN. Tot mijn verbazing ontbrak de stem van jongeren in dit manifest. Ik besloot samen met twee andere stagiaires een toevoeging te maken in de vorm van een tweedelig programma in aanloop naar de nieuwe gemeenteraad. Wat hebben jongeren nodig voor meer zeggenschap over hun stad?
Het Nieuw Amsterdam Manifest
In 2021 zijn er circa 300 Amsterdammers samengekomen in verschillende sessies om gezamenlijk de hoofdpunten van het manifest te formuleren. Het manifest is een visie voor 2022 – 2030 voor Amsterdam. Echter, als twintiger, en als stagiaire bij Pakhuis zag ik een gemiste kans van Pakhuis, of een kans voor mij, om een toevoeging te maken aan dit document. Het document kan zich wel richten op de stad van de toekomst, maar hoe kan deze toekomst vormgegeven worden zonder rekening te houden met de generatie die in deze stad gaat opgroeien?
Precies, ik heb het over de jongeren die een stad gaan bewonen die lijdt onder de corona pandemie, een benarde flexibele arbeidsmarkt en een overweldigende wooncrisis. Om maar niet te spreken over de klimaatcrisis die zich langzaam maar zeker aan de horizon manifesteert. Activisme lijkt te groeien onder jongeren die zich steeds meer uitspreken (online en offline) over hun visie op de toekomst. Hoe krijgt deze groep zeggenschap over hun stad?
Jongeren maken de stad
Om ervoor te zorgen dat jongeren ook een stem zouden krijgen in het Nieuw Amsterdam Manifest, hebben we een expertsessie en een avondprogramma georganiseerd. In de expertsessie zijn we met verschillende jongeren (met diverse expertises, uit verschillende stadsdelen en soms onderdeel van een jongerenorganisatie) in gesprek gegaan. Hieruit kwamen de volgende hoofdpunten.
In een Nieuw Amsterdam:
- Worden jongeren van verschillende leeftijden betrokken (dus niet alleen oudere jongeren van boven de 20, maar ook jongeren van 12)
- Is het perspectief van jongeren van groot belang.
- Is er een blijvende focus op burgerschaponderwijs.
- Wordt er niet gesproken voor jongeren, maar door jongeren.
- Zijn er geen bureaucratische, hiërarchische structuren van bovenaf.
- Dragen jongeren meer verantwoordelijkheid.
- Worden de meningen van jongeren echt gehoord.
- Zijn jongereninitiatieven representatief.
- Worden jongeren systematisch en structureel betrokken.
Klik hier om het hele manifest te downloaden.
Tijdens het avondprogramma ging moderator Dylan Ahern (Kiesmannen) in gesprek met twee rondes jonge sprekers over de hoofdvraag: Wat hebben jongeren nodig voor meer zeggenschap over hun stad? Het eerste tafelgesprek ging over verschillende vormen van activisme onder jongeren. Het tweede gedeelte ging meer over de inspraak van jongeren binnen het beleid van de gemeente. De avond werd ingeleid door een “Stem van de Stad” waarin stagiaires van Pakhuis de Zwijger de straat op gaan in gesprek met jongeren.
Online en offline activisme
Bouke van Balen (podcaster van Red de Millennial) leidde het gesprek in met een context over “millennials” en hoe deze groep jongeren meer op individuele manier protesteert. Lana Lente (kraker Hotel Mokum) vertelde over hoe zij met haar groep een pand in Amsterdam onlangs hebben gekraakt en hoe kraken juist weer een opkomst maakt in tijden van wooncrisis. Het afstudeeronderzoek van Anouke Mandjes (sociologe) sloot aan bij wat Bouke eerder zei: Studenten worden niet meer gestimuleerd om te protesteren vanuit een vakbond, maar gaan tegenwoordig meer uit individuele overtuigingen de straat op. Sytze Fortuin (15 jaar en lid van Fridays for Future), vertelde dat hij al drie jaar de straat opgaat om te protesteren tegen het huidige klimaatbeleid van de overheid. Fortuin:
“Jongeren van mijn leeftijd zijn redelijk verdeeld. Over zo’n onderwerp als de klimaatcrisis zeggen de meesten: dit is echt een heel groot probleem. Veel gaan de straat op. Alleen is er altijd een groep die denkt dat er niks meer aan te doen is. En dit heeft weer te maken met dat de mensen met macht niet naar jongeren luisteren. Dus ja, die groep moet gemobiliseerd worden”.
Uiteindelijk waren de verschillende activisten het er over eens dat alle vormen van protest bijdragen aan verandering, zowel online als offline, en dat je als jongere het beste kan beginnen bij een onderwerp dat dicht bij je ligt. Dit eerste panel werd afgesloten door een creatieve spoken word van kunstenaar Amara Ruiter.
Beeld door Sytze Fortuin.
Hoe kunnen jongeren worden betrokken bij besluitvorming?
Het tweede panel werd ingeleid door Angel (kinderburgemeester) die vertelde dat zij binnen haar functie woordvoerder is van de kinderraad, waar zij de uiteindelijke plannen van de raad presenteert aan de gemeente. Ook Sade zat aan tafel, lid van deze raad. Van Angel en Sade leerden we dat de kinderraad in Amsterdam uniek is op internationaal niveau. Dit, omdat deze groep kinderen onderwerpen kan bespreken die op de agenda van de gemeente komen, en moeten worden behandeld door de gemeente zelf. Irene Petrillo (oprichter en voormalig voorzitter Jongeren Milieuraad) vertelde over de hoopvolle generatie toets. Dit is een beleidsmatige “tool” dat opgenomen is door het kabinet. Hiermee kunnen zij “toetsen” of nieuw beleid ook positief zal bijdragen aan toekomstige generaties. Charity Reingoud vertelde over hoe haar organisatie (Prospect Eleven) bijdraagt aan het verbinden van diverse jongeren met organisaties. Floor van der Woude vertelde over Hoodlab, een project waarbij de gemeente met jongeren op straat het gesprek aangaat en onderzoekt wat er nou echt in een buurt speelt.
Een oproep naar beleidmakers
Wat sterk naar voren kwam uit de avond, is dat veel jongeren wel mee willen doen met beleidsvorming, maar niet weten hoe. De gemeente moet zich meer inspannen om jongeren te bereiken en betrekken door middel van toegankelijk taalgebruik en het inzetten van social media. Ook kwam er naar voren dat alternatieve vormen van protest- zoals kraken- weer gedoogd moeten worden en dat de gemeente beter het demonstratierecht moet waarborgen.
Uit de avond bleek dat jongeren in Amsterdam zich wel degelijk hard maken voor de verschillende domeinen waar zij verandering in willen zien, van woon tot klimaatcrisis. Veel jongeren spreken zich uit, zowel in online als in offline vorm. De kanalen zijn er, het is echter aan de gemeente om beter te kijken naar deze uitingen en om de stem van jongeren serieus te nemen binnen het maken van beleid. Verplichte jongeren panels binnen gemeente organen en bewustwordingscampagnes zouden al een goed begin zijn!
Kijk hier de avond terug.
Kijk hier het programma terug waar de lijsttrekkers van de gemeente het Nieuw Amsterdam Manifest in ontvangst nemen en over in debat gaan. Met een belangrijke toevoeging van Imane Valk over de rol van jongeren op 1:36:00.
