Kun je in Nederland je recht nog wel halen als je in botsing komt met de staat? Vijf onderzoekers van Investico deden maandenlang onderzoek naar deze vraag. Hieruit blijkt: je portemonnee én postcode doen ertoe. Er zijn steeds minder sociaal advocaten, en de meesten van hen zitten in de Randstad. Wie daarbuiten woont is minder goed beschermd bij een conflict met de overheid, bijvoorbeeld over een uitkering of toeslag. ‘Dit schaadt het vertrouwen in de overheid,’ zeggen experts. Wat is er nodig om te zorgen dat iedereen in Nederland weer toegang heeft tot rechtsbescherming?
Over het programma
We beginnen de avond met een korte presentatie over het onderzoek van de onderzoeksjournalisten die tijdens de masterclass van Investico doken in de wereld van de rechtsbescherming. Charlotte Arnoldy, Rens van der Beek en Bobby Uilen vertellen wat zij onderzochten en welke gaten er in die rechtsbescherming zijn ontstaan.
Hierover gaan we vervolgens met hen in gesprek. Samen met Raadsheer Herman van der Meer wordt in gegaan op de vraag hoe het zo ver heeft kunnen komen. Op 3 maart presenteerde hij samen met zijn commissie het rapport ‘Veranderde tijden’ over de tarieven in de sociaal advocatuur. Volgens hem is het vijf voor twaalf en moet er snel worden ingegrepen om de sociaal advocatuur te redden.
Daarna praten we door met een aantal mensen in de praktijk. Waarom is het problematisch als de weg naar rechtsbescherming slecht vindbaar is en hoe komen zij dit tegen in hun praktijk. Dit gesprek voeren we met sociaal advocaat Rosalie Meinen (tevens voorzitter van de Vereniging voor Sociaal Avocaten Nederland), vrijwilliger van een juridisch hulppunt Tjerk de Vries en sociaal raadslid uit Hengelo Veronika Trifunovic.
Tot slot gaan we in gesprek over wat er nodig is om de rechtsbescherming te beschermen. We praten hierover met Herman van der Meer, Tweede Kamerlid Esmah Lahlah (woordvoerder GL/PvdA justitie en veiligheid met een nadruk op rechtsbescherming), bestuurder van het Juridisch Loket Willemijn van Helden en Rijksambtenaar Nur Albayrak (hoofd Toegang Rechtsbestel en programmamanager Rechtsbijstand bij JenV).
Waar kun je nog aankloppen als je in botsing komt met de overheid en zelf het geld voor verdediging niet hebt? Om die vraag te beantwoorden brachten onderzoeksplatform Investico en De Groene Amsterdammer in kaart waar de gaten vallen in rechtsbescherming. Hoewel het recht op rechtsbijstand is verankerd in de grondwet, trekt de overheid daar al vijftien jaar stapsgewijs haar handen vanaf.
Lees hier meer over de onderzoeksresultaten!
Luister hier naar de podcast over het onderzoek.
